Parmaklar, boyun, bilek, bel, sırt, ayak ve dizlerini çıtırdatanlara, Manuel Fizyoterapist Teoman Gündüz’den kötü haber: Bu sesler büyük olasılıkla kireçlenmenin belirtisi. Peki, hangi durumlarda doktora başvurmak gerekir? Bunu önlemenin bir yolu yok mu? Gündüz, bu soruların cevaplarını verdi.

Eklem yerlerindeki çıtırdamaya tıp dilinde krepitasyon denmektedir. Bu çıtırdama eklemlerde kireçlenme gibi bir dejenerasyona işaret edebilir. Özellikle elden, ayaktan, dizden ve boyundan gelen sesler daha çok kireçlenmeyi işaret eder. Günümüzde en sık görülen romatizmal hastalıklardandır. Ülkemizde yaşlı nüfusu giderek arttığını hesaba katarsak, bu yönüyle toplum sağlığını tehdit eden bir hastalık halini almaktadır.

Halk dilinde kireçlenme denilen rahatsızlığın nasıl oluştuğunuz özetle şöyle anlatabiliriz: Eklemlerdeki kemik yüzeyleri ince bir kıkırdak tabakası ile kaplıdır ve bir zarla çevrilidir. Zarın içindeki eklem boşluğunda bulunan sıvı, eklemlerin kayganlaşıp rahat hareket etmesini sağlar. Eklem üzerindeki zarın dışında da bir kapsül bulunmaktadır. Eklemlerdeki kıkırdak tabakanın düzgünlüğünü kaybetmesi ve incelmesi sonucunda, kıkırdağın altındaki kemikler kalınlaşır ve kenarlarında küçük kemik çıkıntıları oluşturur.

Kireçlemenin nedenleri

En sık görülen sebepler, eklemin aşırı yük altında kalması ile geçirilmiş eklem yaralanmalarıdır. Yaş, genetik faktörler, mesleki zorlanmalar, geçirilmiş eklem operasyonları, travmalar, duruş bozuklukları ve eklemlerin kötü kullanılması, kireçlenme gelişimine katkıda bulunan en önemli faktörlerdir. Hiçbir sebep olmaksızın da başlayabilir.

Belirtileri nelerdir?  

Eğer rahat bir şekilde hareket edemiyorsanız, merdiven inip çıkamıyorsanız, rahat oturup kalkamıyorsanız, çömelemiyorsanız, eklemlerinizde şişlikler varsa, eklemlerinizden çıtırtı sesleri geliyorsa hekiminize ya da fizyoterapistinize başvurmalısınız.

Hayatınıza hareket katarak önlem alın

Fizyoterapistler olarak kireçlenme rahatsızlığı yaşayan kişilere hareketsiz kalmayı engelleyecek miktarda ve eklemlerinize yük, ağırlık vermeyi artırmadan egzersiz yapmayı öneriyoruz. Örneğin; bisiklet çevirmek, otururken ağırlık kaldırmak, günde 30- 40 dakika yürüyüş gibi aktiviteler hastalığın tedavisi için önemli bir yol kat edilmesini sağlamaktadır.

Eğrilik durumlarında ayağa tabanlık, kısa tarafı yükseltmek, boyuna ya da bele korse takmak gibi yardımcı cihazlar kullanılabilir. Yükü azaltmak için iş yerinde çalışma saatlerini düzenlemek, şişman ise kiloyu azaltmak yerinde olur.